header-icon
Главная > Аб прыходзе > Прастольнае свята

Прастольнае свята

ib4025Пакрава Прасвятой Уладычыцы нашай Багародзіцы і Прыснадзевы Марыі.
Дзень святкавання 14 кастрычніка (01 кастрычніка па ст.ст.)

Слова «Пакроў» перакладаецца са славянскага як «покрыў, пакрывала», а таксама як «абарона, заступніцтва».  Калі Найсвяцейшую Дзеву малююць на іконе Пакрава Прасвятыя Багародзіцы, яна стаіць у паветры, молячыся за мір, абкружана лікамі анёлаў, прарокаў і апосталаў, і ахінае сваім покрывам хрысціян.

Выява гэта служыць успамінам цудоўнага прывіду, які бачыў святы Андрэй Юродзівы ў Влахернскім храме (у пачатку Х-га стагоддзя) у Канстанцінопалі, падчас Усяночнага нядзельнага чування.  У жыцці святога Андрэя так гаворыцца пра бачанне ім Прасвятой Багародзіцы: «Некалі, падчас усяночнага славаслоўя ў храме ва Влахерне, прыйшоў туды блажэнны Андрэй.  Быў там і Епіфан (вучань святога Андрэя) і адзін з яго слуг з ім. Па звычаю свайму ён стаяў, колькі хапала сіл, часам да паўночы, часам да раніцы. У чацвёртую гадзіну ночы блажэнны Андрэй бачыць сваімі вачыма велічную Жонку, якая ідзе ад царскай брамы са страшнаю світай, з якой сумленны Іаан Прадвеснік і сын грому (св. Апостал Іаан Багаслоў) падтрымлівалі Яе сваімі рукамі, а шматлікія святыя ў белых вопратках папярэднічалі Ёй, іншыя рушылі ўслед, сьпяваючы гімны і духоўныя песні. Калі Яна наблізілася да амвона, вялебны падышоў да Епіфана і сказаў: «Бачыш ты Спадарыню і Царыцу свету?» «Бачу, айцец мой духоўны, і жахаюся», – адказваў той. І калі глядзелі, Яна, схіліўшы Свае калена, малілася доўгі час, абліваючы слязьмі Свой богавідны і ўсячысты Твар. Скончыўшы тую малітву, Яна падыйшла да прастола і тут малілася за народ, што тут быў. Па заканчэнні малітвы зняла з Сябе бліскучае кшталтам маланкі вялікае і страшнае покрыва (амафор), якое насіла на прачыстым чале Сваім і, трымаючы яго з вялікаю урачыстасцю Сваімі Прачыстымі рукамі, расхінула над усім, што стаяў, народам. Цудоўныя мужы гэтыя (святыя Андрэй і Епіфан) некаторы час глядзелі на гэта распасцёртае над народам покрыва і ў бліскавіцах накшталт маланкі славу Гасподнюю; і пакуль была там Найсвяцейшая Багародзіца, датуль мабыць было і покрыва. Пасля ж Яе адыходу, зрабілася і яно нябачнае. Але, узяўшы яго з Сабою, Яна пакінула ласку Божую тым, хто там быў». (Месяц. Арх. Сергія, II, 405.)

Такім чынам, Маці Божая з’явілася ў паветры, молячыся пра мір, абкружаная лікамі анёлаў, прарокаў і апосталаў, са слязамі молячыся за людзей. Бласлаўлёная Багародзіца прасіла Госпада Ісуса Хрыста прыняць малітвы ўсіх людзей, хто заклікае Яго Найсвяцейшае Імя і якія звяртаюцца па Яе заступніцтва. “Цару Нябесны, – казала ў малітве стоячы ў паветры з Анёламі Усягодная Царыца, – прымі усякага чалавека, калі ён моліца да Цябе і які заклікае Імя Маё на дапамогу, хай не адыдзе ад Ліка Майго неспатолены і непачуты”. “Цару Нябесны, – казала ў малітве стоячы ў паветры з Анёламі Усягодная Царыца, – прымі усякага чалавека, калі ён моліца да Цябе і які заклікае Імя Маё на дапамогу, хай не адыдзе ад Ліка Майго неспатолены і непачуты”.

З нагоды шматлікіх смутаў у Грэчаскай Імперыі, дзень Пакрава не быў там унесены ў лік святочных. Гонар устанаўлення гэтага свята належыць Рускай Царкве, якая ад самага пачатку свайго даверылася пакраву Маці Божай і асвяціла дзень яго з’явы ўрачыстым святкаваннем. Прывід святому Андрэю быў 1 кастрычніка, і таму ў гэты дзень Царква ўстанавіла свята штогадовага ўспаміну з’яўлення асаблівага над ёй покрыва Багародзіцы.

Свята Пакрава Прасвятой Багародзіцы асабліва шануецца ў Праваслаўнай Русі. Ад глыбокай старажытнасці ў нас на Русі ўзводзілі храмы Пакрава Маці Божай, існуе шмат цудатворных і асабліва шанаваных абразоў у гонар Пакрава Яе, глыбока шанаваных вернікамі.

Сусветна вядомы храм Пакрава на Нерлі быў пабудаваны ў 1165 годзе святым князям Андрэем Багалюбскім. Клопатамі гэтага святога князя і быў усталяваны ў Рускай Царкве свята Пакрава Божай Маці.  У Ноўгарадзе ў XII стагоддзі існаваў манастыр Пакрава Прасвятой Багародзіцы (так званы Зворынскі манастыр); у Маскве цар Іван Грозны пабудаваў сабор Пакрава Божай Маці ля храма Святой Тройцы (вядомы як храм Васіля Блажэннага). У свята Пакрава Прасвятой Багародзіцы мы просімо ў Царыцы Нябеснай абароны і дапамогі: Успомні нас у Тваіх малітвах, Спадарыня Дзева Багародзіца, хай не загінем за множанне грахоў нашых, пакрый нас ад усялякага ліха і лютых пошасцяў; на Цябе бо спадзяёмся і, Твайго Пакрава свята вітаючы, Цябе мы ўзьвялічваем”.